Blijven bewegen bij pijn niet altijd een contradictie
Wanneer pijn zich manifesteert, is onze ingebakken impuls om het rustiger aan te gaan doen, onder het mom van ons lichaam de nodige rust te gunnen voor revalidatie. In sommige gevallen echter, heeft herstel - of verder manifestatie voorkomen - weinig baat bij rust, wel integendeel. Hier is artrose misschien het perfecte voorbeeld van. Hoewel van deze gewrichtsziekte, waarbij het kraakbeen wordt aangetast, tot op heden geen herstel mogelijk is, zijn er wel manieren om de klachten te beperken.
Voorkom verdere manifestatie
Artrose is een reuma-variant waarbij het kraakbeen in de gewrichten stelselmatig degradeert. Meestal treedt dit op onder impuls van slijtage (met overgewicht als belangrijke katalysator), een letsel na een ongeval of een sportblessure. Hierbij is er geen enkele zone die minder vatbaar is voor de effecten. De knieën, heup, voeten, tenen, rug of handen… Zonder uitzondering kunnen ze allen ten prooi vallen aan artrose. Het slechte nieuws: artrose valt niet te genezen. Het goede nieuws: je kan wél de verdere ontwikkeling ervan bekampen!
Blijven bewegen levert op
Sowieso is het aanbevolen om minstens een half uur per dag te bewegen, maar dat belang wordt enkel groter bij wie te lijden heeft onder artrose. Beweging versterkt immers de spieren, pezen en ligamenten rondom de gewichten. Spieren worden soepeler en sterker, waardoor ze meer ondersteuning kunnen bieden, en de pijn letterlijk wordt verlicht. Bovendien draagt beweging ook bij aan het voeden van het kraakbeen. Last but not least zorgt beweging ook voor een energieboost: hoewel het soms een opgave kan zijn, voel je je nadien geheid fitter dan wanneer je inactief blijft. En ook mentaal levert bewegen z’n vruchten af.
Bewegen zonder het te beseffen
Zoals al we al aangaven: bewegen - zeker als het van moeten is - kan een fikse opgave vormen. Door dit echter op te nemen in een vast stramien, zal het al minder als een verplichting aanvoelen. Hou je bijvoorbeeld van tuinieren, dan kan dit een uitstekende manier zijn om te bewegen zonder het gevoel te krijgen dat je enorme inspanningen moet leveren.
Blijf je sport uitoefenen…
Altijd al een fanatiek amateur-sporter geweest, dan hoeft artrose die aspiraties niet noodzakelijk in het gedrang te brengen. Het valt zeker te overwegen om je sport verder te zetten, zij het dan op een minder intensief niveau. Blijf echter waakzaam voor onverwachte bewegingen of het maken van sprongen. Deze zijn immers extra belastend voor de gewrichten, en kunnen resulteren in extra pijn of stijfheid.
… of ga voor een nieuwe sport!
Was er voorheen nog geen tak van sport waar je van hield, maar ben je zeker bereid om gezien je artroseklachten je voornemen te ruilen voor actie, dan kunnen we enkele laagdrempelige bewegingssporten aanraden:
Wandelen:
Bij wandelen worden alle spieren gebruikt en getraind. Kies je voor Nordic Walking, dan helpen de wandelstokken om de belasting op de gewrichten te verminderen.
Zwemmen:
Gezien het water je omhoog stuwt en je nagenoeg gewichtloos laat drijven, is de belasting op de gewrichten bij het zwemmen minimaal, en dus ook ideaal.
Yoga:
Hoewel yoga vooral wordt opgeworpen als ideale activiteit voor geest en gemoed, is het weldegelijk een sport die ook bevorderlijk is voor flexibiliteit en spierkracht.
Blijf aandachtig
Rust roest, een waarheid als een koe, en nog meer in geval van artrose. Al moet je er op blijven toezien dat je op een correcte manier blijft bewegen. Bij pijn hebben we allen de neiging om onze houding aan te passen, om pijnprikkels te kunnen vermijden. Bij artrose is het raadzaam om te waken dat je een correcte houding aanhoudt en op de juiste manier beweegt, om overbelasting van de gewrichten te voorkomen. Al moet je ten allen tijde de grenzen van je eigen lichaam respecteren. Stel je vast dat de pijn opbouwt, of dat er stijfheid optreedt, neem dan zeker rust, of verminder de intensiteit van je activiteiten tot het bewegen weer comfortabel aanvoelt.
Doe beroep op hulpmiddelen
Naast het eigen voornemen om te bewegen, zijn er ook praktische hulpmiddelen die de intensiteit of de duurtijd van pijnprikkels kunnen helpen drukken. Denk bv. aan correct schoeisel, eventueel met steunzolen, een rollator of wandelstok. Het kan allemaal helpen om actief te blijven, buiten of in de woning zelf. Zich vrij kunnen bewegen tussen verdiepingen vormt in geval van artrose veelal een te hoge drempel, die slechts moeilijk nog te overwinnen valt. Een traplift kan helpen om nog steeds toegang te krijgen tot de volledige woning, zonder pijnlijk stuntwerk te moeten uithalen op de trap.
Vragen over artrose of hoe je zelfstandig thuis kan blijven wonen?